Zmiany w polityce i gospodarce odrodzonego Państwa Polskiego- 20 stycznia 1920 roku wojska Polskie wkraczają do Bydgoszczy, zostaje ona włączona w tereny państwa polskiego. 

W chwili wkroczenia  wojsk polskich do Bydgoszczy 20.01.1920 roku handel, podobnie jak i przemysł znajdował się w zdecydowanej większości w rękach niemieckich.Na 24 członków bydgoskiej Izby Handlowej zasiadał jedyny Polak Leon Grabski-dyrektor cukrowni w Gnieźnie.Polskich przemysłowców była znikoma garstka. Należeli do nich m.in. Józef Milchert, właściciel znanej wówczas fabryki wódek i pierwszy prezes Towarzystwa Kupców, Stanisław Rolbieski, Bydgoska Fabryka Pilników i Narzędzi, odlewnia i fabryka wyrobów z brązu Józefa Zawitaja oraz drukarnia „Dziennika Bydgoskiego”  Polskie kupiectwo reprezentowały wówczas: hurtownia kolonialna maksymiliana Sentkowskiego, hurtownia towarów włókienniczych i dom konfekcyjny Siuchniński-Stobiecki przy Starym Rynku 20, magazyn mód Bonifacego Cyrusa i skład obuwia Kaczorowskiego. Bydgoszcz liczyła wówczas tylko dwie polskie instytucje finansowe: Bank Ludowy i Bank Dyskontowy Towarzystwa Akcyjnego. Po 1920 -21 roku postępuje w dużym tempie polonizacja bydgoskiego przemysłu i handlu. W końcu 1921 roku przeszło 100 poważniejszych zakładów przemysłowych znalazło się w rękach polskich. Był to również  okres, w którym polscy kupcy uzyskali możliwość wykupienia niemieckich przedsiębiorstw handlowych (dom handlowy „Conitzer und Sohne”-póxniejszym dom towarowy BE-DE-TE, dom towarowy „Geschaftshaus Leo Bruckmanna”-późniejszy dom konfekcyjny Towarzystwa Akcyjnego, . Proces przejmowania bydgoskiego handlu przebiegał szybciej niż przedsiębiorstw przemysłowych.Kupiectwo odczuwało brak kapitału obrotowego, który stał się wynikiem infalcji i wielkim obciążeniem podatkowym.W lipcu 1921 roku kupiectwo polskie zakłada Bank Bydgoski. To znacznie wspiera finansowo polskich przedsiębiorców.Powstają nowe zakłady przemysłowe już w pełni o polskim kapitale: Towarzystwo Akcyjne „Wisła”, „Wielkopolska Papiernia”, Fabryka Zapałek „Promień” i inne jak „Kauczuk” i „Eskulap”, fabryka płyt fotograficznych „Alfa”, fabryka instrumentów muzycznych, fabryka pianin Sommerfeld (jedyny zakład produkujący pianina i fortepiany), zakłady włókiennicze „Pasamon” . Wykupione zostają browar, fabryka mydła i tartaki. Powstaje bydgoska fabryka kabli „Kabel Polski”( jedyny w przedwojennej Polsce zakład produkcji kabli izolowanych). Powstaje także Fabryka Artykułów Elektrotechnicznych inż. Stefana Ciszewskiego i fabryka proszków do prania Persil.  Przy pomocy banków następuje spolszczenie najważniejszego przedsiębiorstwa żeglugowego w Bydgoszczy „Lloyd Bydgoski”. Bydgoszcz stała się jednym z najbardziej uprzemysłowionych polskich miast. Impet rozwojowy bydgoskiego przemysłu i handlu wyhamowuje dopiero wojna celna oraz kryzys gospodarczy w Europie.  

Źródło:

Chamot Marek: „Dziedzictwo poprzemysłowe Bydgoszczy – kulturowy potencjał i jego wykorzystanie"
Grochowski Zbigniew: Historia Bydgoszczy, 2012
„Dziennik bydgoski” 21.01.1920