O wystawie

print this page

Wystawa przygotowana została przez zespół uczniów szkół toruńskich w ramach projektu Poprzez przeszłość w przyszłość, współfinansowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Prace nad nią trwały od września do grudnia 2016 r.

Prezentowane są tu wyniki prac badawczych uczniów poszukujących informacji o tym, co działo się w Toruniu w okresie największych zmian w XX wieku, gdy po 150 latach Polska odzyskała niepodległość. W Toruniu przekazanie władzy i tworzenie administracji nastąpiło dopiero w 1920 r. Okres ten omawia Staszek Kostulski z Gimnazjum Akademickiego, prezentując sytuację społeczno-polityczną tych lat i kilka najważniejszych wydarzeń, w tym Kongres Polonii Amerykańskiej. Jest to wynik jego pracy badawczej i odkrycie ważnego faktu, który nie funkcjonuje w świadomości społecznej.

Przedstawione tu zostały także dwie dzielnice Torunia: Bydgoskie Przedmieście, które już pod koniec XIX w. zasiedlali bogatsi rzemieślnicy stawiający tu swoje wille i kamienice na wynajem w dużej mierze dla klasy urzędniczej. Po odzyskaniu niepodległości, kiedy Toruń stał się stolicą województwa pomorskiego, powstawały tu liczne urzędy i osiedlali się artyści, w tym m.in. aktorzy teatru miejskiego. Natomiast po II wojnie światowej zamieszkało tu wielu polskich pracowników Uniwersytetu Wileńskiego, tworzących podwaliny dzisiejszego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Temat ten, zaproponowany przez Tosię Karczewską z I Liceum Ogólnokształcącego, realizują przy jej współpracy Marysia Grzybowska i Szymek Grabowski.

Kolejne przedmieście, czyli Podgórz, to temat badawczy Weroniki Brączkowskiej z I Liceum Ogólnokształcącego, która dotarła do materiałów gromadzonych w Izbie Pamięci tworzonej na Podgórzu oraz do dokumentów z bibliotek i archiwów. Zajmuje się ona głównie rozwojem gospodarczym tej dzielnicy. Przedstawia nieistniejący już znany browar i jego właścicieli oraz rozwój znakomicie prosperującego tam przemysłu mięsnego.

Na przełomie XIX i XX wieku świat elektryzowały pierwsze filmy, które szybko stały się największą atrakcją dla ówczesnych mieszkańców. W Toruniu funkcjonowało kilka kin, które prezentuje Zuzia Kotrych, także uczennica I Liceum Ogólnokształcącego. Prześledziła ona i uporządkowała zmieniające się nazwy kin, wskazując ich lokalizacje i przedstawiając repertuar. Ponadto prezentuje ona osiągnięcia toruńskich producentów filmowych i ich głównej gwiazdy, której życiorys mógłby z powodzeniem być kanwą do bardzo interesującego filmu.

Torunianie spędzali także czas wolny w restauracjach i kawiarniach, w tym popularnych restauracjach parkowych. Poza konsumpcją ulubionych dań, uczestniczyli licznie w organizowanych tam zabawach. Tym tematem zajmują się uczniowie Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich Klaudia Tomaszewska i Beniamin Jędrzejewski. Szczególnym zainteresowaniem obdarzyli oni Gospodę pod Modrym Fartuszkiem, najstarszą toruńską restaurację, kiedyś karczmę i zajazd, w którym podobno zatrzymywali się królowie i Napoleon. Ponieważ lokal ten jak wiele innych został przekształcony i funkcjonuje pod inną nazwą, przeprowadzili oni sondaż wśród torunian aby ustalić czy dawna nazwa wciąż istnieje w ich pamięci. Co więcej, zainteresowali się usuniętym oryginalnym godłem tej restauracji, które także zostało przetworzone. W dociekaniach tych nie cofnęli się nawet przed wizytą u konserwatora zabytków.

Wystawę zamyka część bardziej nam współczesna, czyli kolejne zmiany społeczno-polityczne, będące wynikiem ruchu społecznego „Solidarności”. Jej toruńskimi uczestnikami zajęła się Madzia Zalewa z I Liceum Ogólnokształcącego, która dotarła do fotografa czasów „Solidarności” uzyskując jego prywatne zbiory dla tej wystawy.

Oczywiście nie wszystkie fakty z bogatej historii XX-wiecznego Torunia mogły znaleźć tu miejsce. Te przedstawione są wynikiem zainteresowań tworzących ją uczniów, którzy odkrywali liczne materiały dostępne w profesjonalnych portalach bibliotecznych i archiwalnych, wyszukiwali niezdygitalizowane dotąd dokumenty z bibliotek toruńskich i źródeł prywatnych. Ciesząc się z dokonanych odkryć przedstawiają je na forum publicznym licząc na pozytywny odbiór.